Theo quy định hiện nay, xác định giá trị đất đai khi cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước sẽ không bao gồm đất thuê của Nhà nước và trả tiền thuê hằng năm. Đây chính là kẽ hở được nhiều doanh nghiệp lợi dụng nhằm "ôm" lại các khu đất, làm thất thoát tài sản Nhà nước khi cổ phần hoá. Kẽ hở này đã được chỉnh sửa tại dự thảo Nghị định chuyển đổi doanh nghiệp Nhà nước sang công ty cổ phần. 

Ông Nguyễn Duy Long - Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) cho biết ở lần sửa đổi này, cơ quan soạn thảo sẽ đã đưa giá trị đất (gồm cả đất thuê và giao) tính vào giá trị doanh nghiệp, trong đó gồm cả lợi thế vị trí địa lý của khu đất.

"Điều này sẽ đảm bảo ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp lợi dụng tiếp tục nắm giữ, "ôm" lại toàn bộ diện tích đất đang quản lý, dù chưa phù hợp với ngành nghề kinh doanh, mục đích sử dụng đất, quy hoạch...", ông Long giải thích.

Nhiều doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở khi cổ phần hoá để "ôm" những mảnh đất đắc địa.

Phương án sử dụng những lô đất "vàng" này sẽ do doanh nghiệp cổ phần hoá chịu trách nhiệm xây dựng và phải đảm bảo quy định về sắp xếp lại, xử lý nhà, đất; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất... trước khi trình cấp có thẩm quyền tại địa phương xem xét, quyết định. Những diện tích đất doanh nghiệp sử dụng chưa phù hợp và không đúng quy hoạch sẽ bị thu hồi.

Dự thảo Nghị định cũng bổ sung quy định về xử lý đất đai đối với các doanh nghiệp quản lý nhiều đất đai ở những vị trí có lợi thế thương mại cao. Cụ thể, địa phương phải quy định mức giá đất trong bảng giá đất đối với trường hợp này cao hơn nhưng không quá 30% so với mức giá tối đa của cùng loại đất trong khung giá đất do Chính phủ quy định. Ngoài ra, các doanh nghiệp nắm giữ đất sau cổ phần sẽ chuyển qua hình thức thuê đất trả tiền. Nhà nước sẽ điều chỉnh tiền thuê đất 5 năm một lần. 

Ông Đặng Quyết Tiến - Cục phó Cục Tài chính doanh nghiệp - cho biết doanh nghiệp khi cổ phần hoá có trách nhiệm phải kê khai rõ đất sử dụng thế nào, mục đích gì... "Nếu doanh nghiệp kê khai đúng mà Chủ tịch tỉnh, thành phố không phê duyệt, làm chậm tiến độ cổ phần hoá thì người đó phải chịu trách nhiệm, thậm chí có thể thay luôn vị Chủ tịch", ông Tiến nhấn mạnh.

Anh Minh