Chính phủ đã ban hành Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà... Trong đó, có nhiều quy định được cho là gỡ nút thắt xung đột lâu nay giữa chủ đầu tư, ban quản trị và cư dân.
Theo Nghị định, những chủ đầu tư tự ý chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng phần sở hữu chung, tính sai diện tích căn hộ hoặc phần diện tích khác trong nhà chung cư thuộc sở hữu riêng sẽ bị phạt tiền 250-300 triệu đồng.
Nghị định cũng có chế tài xử phạt nặng chủ đầu tư và ban quản trị. Cụ thể, ban quản trị nhà chung cư sẽ bị phạt tiền 50-60 triệu đồng nếu vi phạm lỗi quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung không đúng quy định; tự ý chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng phần sở hữu chung, sử dụng chung; tự quyết định mức giá dịch vụ quản lý vận hành chung cư hoặc tự quyết định lựa chọn đơn vị để ký kết hợp đồng cung cấp dịch vụ quản lý vận hành chung cư mà không thông qua hội nghị nhà chung cư.
Trường hợp chủ đầu tư tự ý bán, cho thuê chỗ để ôtô trong nhà chung cư không đúng quy định sẽ bị phạt tiền từ 80 đến 90 triệu đồng. Còn nếu không tổ chức hội nghị nhà chung cư lần đầu theo quy định sẽ bị phạt 100-150 triệu đồng.
Đặc biệt, nếu chủ đầu tư không bàn giao, bàn giao chậm, bàn giao không đầy đủ hoặc bàn giao không đúng đối tượng nhận kinh phí bảo trì phần sở hữu chung nhà chung cư theo quy định cũng bị phạt 100-150 triệu đồng.
Nghị định cũng quy định các hình thức xử phạt với cư dân nếu sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở; kinh doanh nhà hàng, karaoke, quán bar tại phần diện tích không dùng để kinh doanh của nhà chung cư, lấn chiếm không gian xung quanh, lấn chiếm các phần thuộc sở hữu chung hoặc lấn chiếm các phần thuộc sở hữu riêng của chủ sở hữu khác… Các vi phạm trên sẽ bị phạt tiền từ 30-50 triệu đồng.
Từ đầu năm 2017, tình trạng tranh chấp chung cư diễn ra trên diện rộng tại Hà Nội, TP HCM, kể cả ở những tòa nhà giá rẻ cho đến cao cấp. Các vấn đề tranh chấp gần đây cũng không chỉ xoay quanh các nội dung thông thường như bàn giao không đúng tiến độ, tổ chức hội nghị nhà chung cư, bầu ban quản trị, phần diện tích chung – riêng, cách tính diện tích căn hộ, phí dịch vụ, phí bảo trì, chất lượng xây dựng, cơi nới trái phép, làm sổ đỏ… mà còn nảy sinh những vấn đề mới như lựa chọn đơn vị quản lý, bầu ban quản trị... Một thống kê trước đó của Hiệp hội Bất động sản TP HCM cho thấy, toàn thành phố có 935 tòa chung cư thì 105 tòa xảy ra tranh chấp.
Trước tình trạng tranh chấp trong các khu chung cư gia tăng, Thủ tướng cho rằng, nếu không có giải pháp hợp tình, hợp lý, tranh chấp sẽ ngày càng phức tạp và khó giải quyết. Cách đây một tháng, lãnh đạo Chính phủ đã yêu cầu Bộ Xây dựng tổng hợp những nội dung khiếu nại của dân cư tại các dự án nhà ở đối với chủ đầu tư.
Nguyễn Hà