Trời mưa. Có lẽ chẳng có gì phải bàn vì mưa là lẽ quy luật của tự nhiên rồi, song riêng mỗi con người kỷ niệm về mưa sâu sắc chưa chắc ai cũng có. Tôi lần đầu tiên đến huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang đã thấy mặt đường ướt nhẹp dấu ấn của cơn mưa vừa mới qua đi. Không quan tâm đến thời tiết, tôi đã vội bước theo phái đoàn của Xí nghiệp Trắc địa Bản đồ 104 - đi đầu là Phó Giám đốc Phạm Văn Thuỳ, tiếp sau là trưởng Ban Tổ chức Hành chính Phan Thành Sơn, Phó trưởng ban Nguyễn Trung Kiên - đến các tổ ngoại nghiệp đang công tác ở huyện đảo xinh đẹp này. Địa điểm đầu tiên đoàn dừng chân là tổ đồng chí Hà Hữu Vinh có  bốn người, ở căn nhà cấp 4 rộng khoảng chừng 40m2 ngay ở sát bờ tường rào sân bay thuê 800.000 đồng/tháng. Hôm nay, ngày Chủ Nhật, chúng tôi gặp mặt anh em đầy đủ. Niềm vui như có tự thuở nào, gặp nhau tay bắt mặt mừng, nồng thắm như người thân lâu ngày được gặp, rất chân tình cởi mở. Nhưng điều anh em nói nhiều đến nhất là mưa, nhân tố chủ yếu gây ảnh hưởng đến quá trình sản xuất. Như có sự trùng hợp ngẫu nhiên kỳ diệu, những âm thanh lộp bộp trên mái tôn ngày càng dồn dập; tiếng gió rít, tiếng nước xối ào ào như có trận chiến khốc liệt giữa gió và nước trên mái nhà. Khoảng thời gian 20 phút, có lẽ gió đã thua trận, bỏ đi, chỉ còn tiếng mưa rơi đều đều, lộp độp, tanh tách nhẹ dịu tai mà không có dàn âm thanh nào khắc hoạ được. Trời đất của Huyện đảo vẫn trắng xoá nước mưa, nhà ở đây 90% mái lợp bằng tôn kẽm làm trời như sáng hẳn lên. Cây dừa trước nhà cúi rạp lúc cơn mưa đã lấy lại dáng thẳng đứng vốn có, không còn bị uốn éo theo sự điều hành của gió. Tôi nhận thấy cỏ cây nơi đây có sức sống tuyệt vời nhất là cây dừa. Phải chăng vì lẽ đó mà những cây gỗ 4x6, 5x10 làm đòn gác tấm lợp đa số được xẻ ra từ thân cây dừa. Đầu tôi ong ong đau, có lẽ do âm thanh mưa trên mái tôn nhã ý ban tặng khách quý, tôi thầm cảm phục sự chịu đựng và sức khoẻ dẻo dai của những người đo đạc. Hỏi anh em trong tổ, tôi mới biết do đặc điểm  địa lý, nên ở đảo mưa nhiều hơn đất liền, đặc biệt là phía Đông đảo mưa nhiều hơn phía Tây. Do ảnh hưởng của cơn bão số 2 nên mấy ngày nay mưa suốt, anh em trong tổ phải tận dụng thời gian cứ trời tạnh là tranh thủ đi làm ngay. Nghe anh em kể chuyện có rất nhiều cực khổ do mưa gây nên, tôi không thể nhớ hết, chỉ nhìn mấy chiếc xe máy để ngoài sân nhà dính đầy bùn đất đỏ và con đường trước vũng nước liên tiếp lênh láng chiếm gần hết mặt đường, đã chứng minh cho tôi thấy sự thật 100% và ngoại nghiệp đi xe máy vác mia đo độ cao là chuyện thường tình. Nhưng ở xứ này, việc xử phạt vi phạm luật giao thông nghiêm chỉnh lắm, đã có trường hợp anh em đi xe máy vác mia bị cảnh sát giao thông thổi phạt 80.000 đồng do lỗi vì phạm vận chuyển phương tiện quá khổ. Phải nộp đủ tiền phạt, xuống xe dẫn bộ mà cứ nơm nớp lo sợ bị giữ mia thì chết (quy định ở Huyện đảo giữ phương tiện vi phạm). Chính tôi ở Thành phố Hồ Chí Minh chưa nghe ai nói đã bị phạt lỗi này. Và cũng chính mưa là thủ phạm gây nên cho đường những ổ voi chứa đầy nước, mặt đường nhão nhoẹt, anh em đi làm quần áo lấm bùn đất từ đầu đến chân. Thực tại có chuyện không cười nổi, đó là chuyện về anh Nguyễn Văn Thắng, là lớp công nhân đo đạc 1973 đã có cháu ngoại gần 9 tuổi. Trong một lần đo đạc, trời đổ cơn mưa bất thường, áo mưa anh để dành bọc máy còn mình để cho các phương tiện lưu thông trên đường thoải mái trang điểm hoa bùn đất đỏ từ đầu xuống chân. Dừng trú trước hiên nhà dân, có chị chủ nhà tuổi trung niên nhìn anh ái ngại hỏi: “Con cháu bác đâu . . . mà Bác phải đi làm khổ thế ? …”.

Ngoài trời gió vẫn giận dỗi, mưa vẫn thoả thích đi chơi. Trong nhà, anh Thuỳ - Phó Giám đốc Xí nghiệp vẫn tranh thủ làm việc thanh toán tiền cho từng người một, những tờ tiền loại 500.000 đồng mới cáu cạnh cấp trực tiếp đến người lao động theo đúng chỉ đạo của Giám đốc Nguyễn Văn Hưởng. Tôi tận mắt nhìn thấy danh sách thanh toán tiền 50% còn lại của một số kỹ thuật viên trẻ  trong năm 2004 trên 30 triệu đồng/ người.

Nhìn Dương - người kỹ thuật viên trẻ mới ra trường tháng 6/2003 cầm số tiền gần 42 triệu đồng trên tay mà lớp chúng tôi gần 30 năm công tác chưa một lần nào một lúc nhận được nhiều như thế …

Trên bàn, 04 chiếc máy vi tính thế hệ mới đặt cùng đầy đủ các phụ kiện rất hoành tráng. Tôi nhận thấy thiết bị đo đạc bây giờ được trang bị rất hiện đại và khác xưa rất nhiều. Tuy vậy, để nhận được thành quả sức lao động, thì chỉ có người lao động trực tiếp mới thấu hiểu đầy đủ. Và thực tế một lần đi đo đạc, gặp trời mưa không may một xe sập nước chết máy, xe bị hỏng ở đoạn đường không có tiệm sửa xe, không có nhà dân, trời lại sắp tối, anh em đành vứt xe hỏng vào lề đường. Còn lại một xe chở ba người về nhà mai tìm cách khắc phục sự cố xe hỏng sau. Trên đường đi về, gặp cảnh sát giao thông thổi phạt lỗi vi phạm chở người quá quy định, phương tiện bị tạm giữ một tháng. Ba anh em nài nỉ xin rã họng cũng chẳng được, thôi đành phải chịu cực đi bộ 10 km nữa mới về đến nhà… Cuối cùng phải đóng tiền phạt 1 triệu đồng mới lấy được xe ra… và những chi phí không phải ai cũng biết trước đó là tiền điện giá cao 2.500đồng/kw; thiếu nước sinh hoạt, không có chỗ mua, có khi phải thắt ruột lấy nước lọc để uống mà nấu cơm, khu đo của tổ không có chỗ ở … Tất cả những khó khăn tổ đều vượt qua.

Mưa đã nhẹ hạt, tiếng dội xuống chỉ còn nghe lanh tanh nhè nhẹ. Trời như sáng hơn, chắc chẳng ai ở đây dám quả quyết ngày mai trời không mưa. Nhưng tôi thấy tất cả anh em trong tổ đang chuẩn bị để ngày mai đi làm sớm.